Jan Kusters

Het regent buiten, en hierbinnen druppelt het ook verder…

Een kort blogje vandaag. De afgelopen week heb ik toch nog eens het mes gezet in de lino van de vorige week. Beter of niet? Ik twijfel, al weet ik wat zekerder dan de vorige week dat ik er voorlopig even niks meer aan moet doen. Alle drie op een rijtje?

Voorlopig even rust op dit gebied.

Ik vier een herfstachtige dag met thee op het theelichtje en andere verstrooiing.

Lees meer >> | 1208 keer bekeken

Ik kom er even niet uit

De afgelopen week veel kijken, hier wat wegsteken, daar wat wegsteken, en nog veel langer kijken. Maar ik ben niet tevreden en weet ook niet hoe ik verder moet.

Eerst maar even hoe het was en hoe het geworden is:

Er is een hoop meer licht in gekomen, maart op de een of andere manier komt de prent voor mijn gevoel niet tot leven, er ontbreekt iets. Nog rigoureuzer ingrijpen? Dan moet ik even echt moed verzamelen.

Op dit moment vind ik de vorige versie weer aantrekkelijker dan deze;

Mijn neiging om telkens wat anders te proberen zit me hier weer dwars blijkbaar, elke prent heeft zo zijn sterke en zwakke kanten. 

Ik denk dat ik even afstand moet nemen; wat anders doen of wat heel anders doen. Als het de komende weken hier stil blijft ben ik wat heel anders aan’t doen…

Lees meer >> | 531 keer bekeken

Proefdrukken

De grote afleider is inderdaad binnen, maar ik heb deze week nog wel wat gedaan. Als eerste was er weer een paar dagen hakken en snijden nodig.

Op zich liep dat soepel, al was het vaak even twijfelen; hoeveel echt meteen al weghalen, hoeveel voorlopig laten staan om later stukje bij beetje bij te werken tussen proefdrukken?

Uiteindelijk heb ik me proberen in te houden; liever straks in twee of drie stappen nog wat meer weghalen, dan nu te ver gaan.

Het grappige is overigens dat ik, terwijl ik hier voor deze lino over zat te twijfelen, ik ineens ook weer opties zag om de vorige lino nog wat te verbeteren door meer wegsnijden. Nu niet, nu eerst even verder met deze lino! Er ligt al genoeg afleiding te wachten in de coulissen.

Ik heb deze keer wat mee rust en zorg besteed aan het afdrukken, en dat levert meteen resultaat. Om te beginnen heb ik eindelijk weer een nette aanslag gemaakt, twee kartonnen stroken waar ik het afdruk papier tegenaan kan leggen.

Op die manier staan de afdrukken wat netter op papier met regelmatige randen. Verder het papier even met zorg invochten en een half uurtje onder plastic laten liggen, dan is met mooi zacht en soepel voor goed drukken.

Dat invochten was in feite iets waar ik liever vanaf wilde, vandaar bijvoorbeeld ook de experimenten met de wringer als pers. Het invochten is met name een probleem voor meer kleuren drukken als ik met inkt op waterbasis wil werken (voorgaande drukgangen gaan uitlopen en afgeven). Maar ik laat dat schieten; als ik in kleur verder wil stap ik wel over op inkt op oliebasis. Dan is met water invochten nooit een probleem.

Daarna liep het soepel. Goed ingevocht papier, inkt minimaal verdund, niet te hard drukken met inrollen, en vooral voor de  eerste keer inrollen even rustig de tijd nemen.

Ik ben weer eens met een 5 cm breed rollertje aan’t afdrukken in plaats van met lepel en baren. Werkt prima, ik denk dat de grootste truc in het invochten zit. Niet kletsnat, wel goed vochtig en ‘zacht’ papier. En even met wat zorg een nette aanleg maken helpt ook echt!

Als ik gewoon met zorg werk is handafdrukken eigenlijk wel best wel simpel. Geen misdrukken, geen grote problemen, geen vlekken en vegen.

Zoals verwacht moet er nog wel het nodige aan de lino gebeuren, in feite moeten de grote witte vlakken nog ‘opengemaakt' worden. Lucht is bijna goed, maar daar moet ik nog wat randen afwerken waar nu een witte contour staat (rechts boven). Het water moet nog meer wit krijgen (naar achter toe, vooral rechts), en het moet meer richting krijgen (een paar wat grotere vlakken maken aan één kant van de golftoppen). De lage berg links heeft een te rechte rug, en in de hoge bergen moet nog wat meer licht komen. En misschien nog wat doen in de bomen? Dit wordt veel kijken en af en toe een heel klein beetje doen…

De grote afleiding? Mijn verjaardagscadeau dit jaar maakt wat jeugdsentiment los.

Dvd en een Legoset van de Beatles’ Yellow Submarine. Ik heb vroeger heel fanatiek met lego gespeeld, en zat daar de laatste jaren al vaker naar te kijken op internet. En nu ben ik bezweken. Een strooptocht op marktplaats volgde…

Een van de aardige dingen van Lego is dat het je bij jezelf brengt; tijdelijke resultaten (wat je maakt kan ook weer uit elkaar) en een hoge mate van abstractie. Het is een volstrekt persoonlijk genoegen dat zich maar moeilijk met anderen laat delen. De uitdaging en de lol is hoe je minuscule details in een grof blokjespatroon vertaalt. Voor anderen zijn de eindresultaten doorgaans minder boeiend, het is echt een oefening voor jezelf. Met Lego speel je niet om indruk te maken op anderen. Lego bouwwerken worden eigenlijk alleen voor anderen echt indrukwekkend als ze heel groot worden, of door een eindeloze reeks aan specialistische stenen minder abstract worden. Dat is ook een beetje de truc van de huidige luxe Legosets zoals hier de Yellow Submarine. Maar dan wordt het vooral een kwestie van geld erin pompen. ‘Old school’ Lego bouwen met een beperkte maar slim uitgekiende stenenset is vooral een oefening in persoonlijke abstractie en vormgeving, geen communicatie. Het is geen Kunst.

Nee! Zo ook niet! Al vrees ik dat ik er de komende tijd wel wat tijd aan ga besteden…

Lees meer >> | 748 keer bekeken

Terug naar de tekenplank heet dat

Niet verder, ik ben inderdaad aan een nieuwe versie van de lino begonnen. Stap 1 was schetsen in Chinese inkt voor het Skoddebergvatnet in de hoop tot een wat beter ontwerp te komen. Tot mijn verbazing gaat dat redelijk soepel, ik ben het werken met penseel en inkt in elk geval nog niet kwijt. Op elke tekening is wel het nodige aan te merken, en sommige zijn helemaal niks, maar ik hou hier toch misschien 1 of 2 afwerkers aan over…

Belangrijker; deze tussendoor tekeningen lijken in elk geval nieuwe inzichten op te leveren voor de lino die ik in gedachten heb.

1: ik doe teveel bij de lino; eenvoudiger (bijvoorbeeld veel minder golven, maar wel een paar goeie en verder wat simpele streepjes) lijkt beter te werken.

2: ik had dus het probleem dat ik de pijnbomen niet de goeie vorm gaf. De kruin was in mijn ontwerpen te hoog; een veel legere en plattere boomkruin werkt beter voor een stel bomen dat op een rotsige landtong probeert te overleven.

3: Een twee of drie kleuren/tintendruk wordt toch echt een hoop interessanter voor deze prent. Ik wil nu eerst nog even verder met de pure zwartwit lino, maar op termijn moet ik ook een meerkleurendruk overwegen.

Daarna ben ik weer begonnen aan inkt op linoleum. Ik heb ook de eerste twee lino’s nog eens goed bekeken;

De eerste (533, fjord) is toch wezenlijk anders dan de 2^e (534, Skoddebergvatnet). In de 2^e is weer veel meer alles als silhouet opgevat, meer vlakken, terwijl ik in de eerste een soort van arcering gebruik (de gutssneden) met breedte en richting als aanvullende vormgevingselementen. In zekere zin is de 2e meer in lijn met de klassieke lino die ik zou willen maken, maar ik vind de eerste wezenlijk boeiender. Meer arceren dus, en de vorm en richting van die arcering gebruiken om de afbeelding te maken?

Bij het tekenen op linoleum heb het werk meer opgesplitst in delen; de verschillende onderdelen van de prent  één voor één tekenen. Eerst de berg, toen de landtong, toen het water, toen de bomen.

Waar nodig heb ik witte in plaats van zwarte inkt gebruiken om over het eerder getekende zwart weer witte partijen aan te geven die ik moet wegsteken. En eigenlijk daarna pas kijken wat nodig was om onderdelen goed van elkaar te scheiden. En jawel, het lijkt te werken (als dit ook daadwerkelijk te snijden is).

In de dagen daarna heb ik het lino ontwerp nog wat verder bijgewerkt in kleine beetjes. Ik realiseerde me dat ik het water meer als zwart kan benaderen, en in de bergen worden de grote vormen wat versterkt door minder wit en nog wat zwarte vlakjes. Landtong op de voorgrond wordt ook wat groter.

Helaas heb ik me voor mijn verjaardag een cadeautje gekocht dat wel eens een forse afleiding zou kunnen zijn de komende weken… We zullen zien hoe dit gaat opschieten.

Lees meer >> | 1538 keer bekeken

Wel het nodige gedaan, maar geen groot succes…

De week begon met verder werken aan het 2^e lino ontwerp (ontwerp 1, met de lichte berg laat ik nog even liggen. Na een dagje stug doorhakken was dat gedaan.

De dagen erna heb ik met druproeven zitten werken. Helaas wilde dat toch ook niet zo lukken. Ik heb eindelijk eens lino’s gedrukt met de was-wringer.

Die levert zo te zien weinig winst op ten opzichte van handdrukken, en creëert ook nog een paar extra problemen. Ik had eigenlijk gehoopt op veel simpeler afdrukken. Dun ininkten, velletje droog papier erop, afdekplaat of vilt erop, en dan alles door de wringer draaien. Maar dat werd geen succes. Het leverde een veel te schrale afdruk op.

Beter ininkten en bevochtigen van het papier blijft toch nodig. Later heb ik zowel handdrukken als persdrukken gemaakt. Nu weer keurig met ingevocht papier en meer aandacht voor het ininkten.

Eindconclusie: de wringer gaat nauwelijks sneller en zeker niet beter dan mijn gewone handdrukken. En ik krijg er wat problemen bij.

De extra problemen? Een probleem was een domme fout van mij. Ik dacht dat A4 papier dwars door de wringer kon, maar dat is net een millimetertje te krap, en levert beschadigde papierranden op. Voor deze lino en het getekende eerste ontwerp te laat, maar in principe is dit eenvoudig oplosbaar.

Het meest vervelende extra probleem had ik al eerder ontdekt. Ik kan geen heel dik pak hout, linoleum en papier samen door de wringer draaien en dus moest ik het linoleum op dunner hout monteren. 3mm triplex in plaats van 10mm MDF. En die dunne  triplex blijkt niet stevig genoeg te zijn; het trekt krom. Dat levert grote problemen op bij het gelijkmatig ininkten van de plaat, en dus bij het maken van nette afdrukken.

Dit is nu mijn grootste probleem, dit is ook voor gewoon handafdrukken een probleem omdat hij niet vlak is en zich niet goed laat ininkten. Nu zit op sommige plekken te dik, of op andere plekken de inkt te dun. Misschien kan ik er iets aan proberen als ik een kleiner rolletje haal.

Helaas is de lino zelf best nog wel aardig, als hij beter gemonteerd was zou ik hier best wel wat leuke drukken van willen maken. Overigens zijn er ook een aantal zaken die ik bij nader inzien toch anders zou willen hebben, die ik nu niet meer kan corrigeren. Gek genoeg is dat deel waar ik me de meeste zorgen over maakte (de zwarte bomen tegen de zwarte berg achtergrond) best wel gelukt. Maar de landtong waar de bomen opstaan is te recht en te regelmatig geworden, en ook over het water ben ik niet helemaal tevreden (al is het in elk geval wel water met golven geworden). De komende dagen nog eens proberen om hier toch wat nette handdrukken uit te halen? En wat ga ik doen met de reeds getekende maar nog niet gesneden lino? Toch gewoon snijden en proberen?

Of moet ik nu even mijn verlies pakken, dikker MDF halen en gewoon opnieuw beginnen? Of de lino’s weer even aan de kant en verder met iets geheel anders?

Uiteindelijk heb ik toch weer 1 cm dik MDF gehaald, formaat 25x35 cm, en drie lappen linoleum van 20x28,6 gemonteerd. De linoleum is iets groter dan de vorige keer, nu zou de zwarte rand precies op de lijstjes moeten aansluiten in plaats van nog een witte rand te laten. Ik kan er later altijd nog voor kiezen om een smal reepje buitenom weg te steken.

En toen begon het opnieuw ontwerpen van een lino; omdat ik toch wat dingen anders wil doen leek het me maar het best om weer echt vooraan te beginnen.

En helaas wilde dat de rest van de week niet zo lukken. Ik heb op zwart papier met witte inkt golven zitten ontwerpen, maar dit ziet er nog niet uit zoals ik wil. Op de een of andere manier wil ik iets strakkere vormgeving, iets decoratiever dan nu.

En ook de bomen willen nog niet zo lukken; ik blijf maar heen en weer stuiteren tussen ‘hangende’ naaldbomen of ‘opstekende’ naaldbomen.

En ze zien er te welvarend uit, voor een stel bomen die op vrijwel blote rots groeien…

Volgende week verder of opnieuw beginnen…

Lees meer >> | 1657 keer bekeken

niet veel gedaan...

Ik kreeg de afgelopen week een leuk boek van Neville Duke van een vriend, dat even andere oude belangstellingen opstookt. Neville Duke was een Engelse testpiloot uit de jaren 40 en 50, en nu zit ik weer uren op internet zaken over vliegtuigen op te zoeken. Tsja, dat zijn de slings and arrows van het leven...

Lees meer >> | 485 keer bekeken

Een luxe probleem.

Inderdaad geen nieuwe en experimentele afdrukken maken deze week. Ik wil eerst wat beter papier halen en zo. Bovendien wil ik nu nog even verder met ontwerpen, tekenen en snijden van lino’s, nu ik er een beetje in begin te komen. En dus heb ik om te beginnen nog een paar stukken linoleum gemonteerd.

Lees meer >> | 2089 keer bekeken

Drukken en afdwalen

Eens kijken, hier was ik de vorige week gebleven:

Een keurig gesneden lino, klaar om te drukken.

Ik ben om te beginnen maar even aan de slag gegaan met wat ik al ken; gewoon een handdruk maken. Geen pers, geen ingewikkelde Japanse foefjes, gewoon de linoleum ininkten en een nette afdruk wrijven met een lepel. Op simpel 80 grams printerpapier; goedkoop, en in ruime mate voorhanden.

Lees meer >> | 9116 keer bekeken

linoleum snijden

De vorige week was ik hier gebleven:

Een betekende plaat linoleum, klaar om te snijden.

Ik had wat experimenten in gedachten bij dat snijden. Bij de Japanse houtsnede wordt eerst met een recht mes de omtrek van elk vlak gesneden, om daarna de ruimte ertussen met een guts vrij te maken. Even op een rijtje:

Lees meer >> | 3234 keer bekeken

Een nieuw begin met linoleum

Ha, eindelijk weer eens een nette werkweek. Ik ben begonnen met een lino. Ik wil dingen proberen op het gebied van tekenen (minder snel met een volgende stap beginnen, meer tijd nemen), op het gebied van snijden (Japanse manier van eerst met een recht mes de contouren uitsnijden, en dan de rest wegsteken) en drukken (was wringer of Japanse manier van drukken).

Lees meer >> | 2816 keer bekeken