Weinig te zien
Ik zit weer te lezen… Kunst dit keer, dat wel. Een opstelsommetje van factoren. De visgraatvis die ik de vorige week tekende liet me niet los, dat is eigenlijk wel iets voor een linoleumsnede of zo. En zo kwam het gepieker over lino’s weer op gang. Ik heb de afgelopen week wat schetsen proberen te maken, maar ik dwaalde weer af naar andere onderwerpen. De visgraat in lino is te uhm, voor de hand liggend? Eigenlijk geen reden om hem niet te maken, maar ik heb de onstuitbare neiging om te denken ‘dat is me te makkelijk, doe iets dat meer moeite kost'. Alleen wilde dat dan ook weer niet zo lukken, niks van de schetsen is bruikbaar voor wat dan ook.
En halverwege deze week kreeg ik een uitnodiging van een vriend om naar tentoonstelling van Ukiyo-e prenten in Brussel te gaan. We zijn nog niet geweest, maar de Japanse houtsneden van de ‘vlietende wereld’ zijn wel iets waar ik al vaker naar heb zitten kijken. In hoeverre kan zoiets in linoleum? De dunne contouren worden onherroepelijk dikker en zwaarder in linoleum, en de uitgebreide subtiele kleurdrukken zijn lastig. Ik ben twee dingen gaan doen die ik nog niet gedaan had; op internet zoeken naar filmpjes over de Japanse manier van afdrukken, met waterverf en lijm. Techniek dus. En ik heb een dik boek over dat onderwerp dat ik jaren geleden gekocht heb weer eens uit de kast gehaald om naar de inhoud en achterliggende gedachten van die prenten te kijken.
De prenten staan bekend als Ukiyo-e, ‘de vlietende wereld’, en ze worden gezien als een hommage aan de luchtige, vergankelijke genoegens van het leven. Pluk de dag-kunst dus. Van oorsprong betekende de frase overigens het tegenovergestelde, het was een boeddhistische waarschuwing tegen het najagen van oppervlakkige zaken; leven is lijden, lijden komt door wensen en verlangen (naar vergankelijke zaken), een leven zonder verlangen naar zulke zaken is een leven zonder lijden. Over hoe de omkering tot stand is gekomen verschillen de bronnen die ik heb van mening; pluk de dag want morgen kun je dood zijn, of loslaten en leven in het hier en nu, maar misschien ook gewoon toenemende welvaart en vrede, en daardoor meer ruimte voor de genoegens van het leven? In elk geval waren de onderwerpen van die prenten vooral toneelspelers en (toen) bekende mooie dames. Hmmm, dat herken ik wel een beetje. Kijk naar de media; shownieuws, film- en tvsterren, wie doet het met wie en wat hadden ze aan? Zelfs de momenteel zo populaire mindfulness therapieën en Flow-trainingen richten zich op dat korte, lichte hier en nu, en prefereren controleerbare aangename ervaringen over diepgang.
Hoe zou Ukiyo-e er nu uitzien? Prenten van House of Cards en Sherlock acteurs, Nicki Minaj en Doutzen Kroes?
Ik heb dat idee al eens eerder gehad geloof ik. Webcamgirls, selfies, foodpics en dergelijke, van daaruit lino’s maken? Hmmm, Alweer bekruipt me de gedachte dat dat eigenlijk net iets te gemakkelijk is. We piekeren nog even verder.