Jan Kusters

Hier in het zuiden was de afgelopen week carnaval los gebarsten, en het was bar en boos weer; slechte combinatie voor de feestgangers, maar een prima combinatie om mij thuis te houden en aan de slag te laten gaan. Ik heb dekking gezochten tegen de grote boze buitenwereld en me een weekje te barsten getekend.

Met de narcissen was ik de vorige week aangekomen bij het zoeken naar een compositie, een vorm. Daar is geen eenduidig antwoord voor, maar door van alles te proberen krijg je daar langzaam greep op.

Ik besluit me even niet op een mogelijk einde te richten. Niet nu al de uiteindelijke tekening proberen te maken als straks de bloemen uitgekomen zijn. Teveel onzekerheden; hoe lang wordt de steel, welke knoppen gaan wel of niet uitkomen, in welke volgorde? Voor nu beschouw ik elk stadium gewoon als een eindstadium; daar moet ik een nette tekening van zien te krijgen. Nu zijn dat dus bollen met groene sprieten. Moet ik 1 bol pakken, of meerdere bollen? Bollen met 1 plantje, of bollen met een boel plantjes? Ik probeer van alles.

Het probleem van de laatste is dat dit weliswaar is hoe de blad-sprieten er uitzien, maar het kan niet echt boeien. Wel een aardig idee; de bollen alleen tekenen voor zover ze boven de grond komen (bovenste helft). Dat levert wel een aardige basis voor de sprieten, zonder dat ik de zware grond moet tekenen (die teveel afleidt van de subtiele sprieten).

Dit begint wel wat te worden. Redelijk open en eenvoudig, lichter van karakter. De achterste bol kan ik wat vager houden dan de voorste, precies door dit vloeiende papier. Het lukt me zelfs om de ‘knop-spriet’ duidelijk van de 2 bladeren die hem omhullen te scheiden.

En dan, de achtste dag na aankoop, staan er ineens een aantal knoppen op opengaan. Nog geen volledige bloemen, al zal dat wel niet lang meer duren. Ik moet nu toch ook foto’s gaan maken, dit gaat me te snel. Dat blijkt een goed plan, de dag erna zijn er ineens al 3 bloemen open en een paar knoppen bij, en in de dagen daarna ontploft het ding zowat in bloemen. Het zijn overigens wel heel kleine bloemetjes. Mininarcissen.

De foto’s gebruik ik nu nog niet. Als ik later nog eens wat wil met dit onderwerp, dan kan ik die gebruiken. Voor nu heb ik de echte plant. Hij staat achter me op het bureau als ik zit te tekenen, zodat ik niet teveel naar waarneming ga tekenen en te nauwkeurig ga zitten piemelen. Ik kijk naar de plant, bestudeer details, denk over wat ik wil tekenen. En dan draai ik me om, en ik ga aan de slag met daadwerkelijk tekenen.

Indrukken, het gevoel van voorjaar, daar gaat het om. Ik probeer het idee vast te leggen. Een van de twijfelaars blijft een beetje hoeveel van die bladeren ik wil doen. Veel is realistischer en eigenlijk wil ik het wat simpeler, wat cleaner houden. Maar tegelijk heefd die bos sprieten toch ook wel wat.

En dan komen de bloemen er echt bij. De bloemen met een hoop bladeren eronder werken voor mijn gevoel niet echt. In werkelijkheid is er een kleurverschil (gele bloemen en donkergroene bladeren) dat de bloemetjes duidelijk laat afsteken, maar als ik dat in grijstinten vertaal vallen de bloemetjes eigenlijk wat veel weg. De bladeren worden te belangrijk.

Het geheel heeft ook niet het lichte lentekarakter dat ik met narcissen verbindt. Minder bladeren? En die bladeren wat lichter houden?

Ik merk dat ik met name bij die bloemen de neiging krijg om heel erg te gaan tekenen, alles in lijnen in plaats van in vlakken. De bloemen moet ik wat breder aanpakken, wat meer als grote vormen benaderen.

Dat werkt al iets beter, maar nog steeds ben ik vooral van wat puntjes en lijnen afhankelijk om de vorm te maken. En naarmate ik meer in vlakken wil werken krijg ik ook weer meer ruzie met het papier. Ik hou te weinig inkt over in het penseel om in één keer een bloem neer te zetten. De bloemen worden nu wel heel licht en vlak.

Met al dat twijfelen en dit en dat en sus en zo proberen loopt de productie deze week behoorlijk op.

Niet dat me dat ook maar enigzins afremt; eerder het tegendeel. Ik heb ondertussen verschillende papieren in huis, keurig in mapjes gesorteerd en klaar om te schilderen. Tijd om nog meer te proberen...

Tot nu toe zat ik op Xuanzhi papier te werken, dat was dat papier dat wel heel erg uitvloeide. Ik pak eens een velletje van een nieuw papier dat ik de afgelopen week binnen kreeg; Dan Xuan.

Wow, wat een verschil! Dit papier neemt de inkt op een totaal andere manier aan, vloeit ook uit maar anders. En droogt eigenlijk vlakker op. Wel mooi… Alleen zinkt het zwart hier wel heel snel naar grijs.

Ik ben er nog niet klaar mee, met name dat nieuwe papier vergt nog wel even oefenen. Ik hoop nog even op slecht weer voor mezelf…

Maar ergens komt een moment waarop de die bloemetjes wel zat ben, klaar of niet, dus ik kan maar beter elke keer kijken wat nu af is en wat daarvan de moeite waard is. Ondertussen heb ik toch ook al een paar tekeningen uitgezocht om op te plakken en verder af te werken.

Wordt vervolgt...