Jan Kusters

Afgelopen week ben ik met andere zaken bezig geweest, geen kunst, en ook geen re-integratie. Het was tijd voor een reisje, een sentimental journey. Ik ben bezig geweest met oude negatieven te scannen om ze te kunnen afdrukken. Het was een toch wat verrassende reis in mijn verleden (extra verrassend omdat ik er toch ooit zelf bij ben geweest). Ik zie meer overeenkomst tussen toen en nu dan verwacht. Blijkbaar zat ik al vroeg op het spoor waar ik nu nog steeds over reis.

Het doel van dit alles zijn 6 kleine insteekalbums die ik hier al een jaar of 10 heb staan, en waar ik mijn leven een beetje in wil samenvatten. Drie van de albums hebben al redelijk wat inhoud; een album over mijn ‘eerste’ kunstperiode (van middelbare school tot 1992 toen ik een soort van afsluitende expositie deed), een album met modelbouw foto’s en een album met vliegerfoto’s. Er moet nog een soort van dagelijks leven album komen, een 2^e kunst album (de 2^e ronde, die begon toen ik me in 2008 toch weer tot exposeren liet overhalen) en een album met ‘overige bezigheden’ zoals pijp roken en de theeceremonie.

Een paar verhuizingen hebben hun tol geeïst. Van voor 1975 heb ik eigenlijk niks meer behalve wat afdrukken en oude dia’s die ik zo goed en zo kwaad mogelijk kan proberen te scannen. Pas vanaf 1977 begint er een soort van samenhangende lijn die doorloopt tot nu. Het scannen gaat langzaam, zelfs als ik alleen een selectie van negatieven scan. Voorlopig beperk ik me tot ‘kiekjes’ scannen, de foto’s die mijn alledaagse leven omvatten. Ik weet nog dat ik een hekel had aan dat soort foto’s maken, en ik verwachtte dan ook dat ik op dat gebied niet veel zou hebben. De eerste verrassing was dat het toch niet helemaal zo blijkt te zijn. Ik heb in 1980 speciaal een kleine camera gekocht om mijn diensttijd te fotograferen, en sedert dien heb ik toch best wel veel foto’s gemaakt die niet voor expositie aan de muur waren bedoeld. Voor 1980 waren het voornamelijk foto’s die ik maakte als ik wat technische zaken was aan’t uitzoeken (film forceren, werken met flitsers en dergelijke).

Al vroeg op het spoor… Zoals zovelen maak ik sedert de opkomst van digitaal nogal wat selfies. Wat me een tikkeltje verrast (de 2^e verassing) is dat dat niet sedert de komst van digitaal is, daarvoor deed ik dat blijkbaar ook al volop. En dan blijkt ineens dat ik niet alleen nog steeds dezelfde dingen doe, maar ook dat ik toch al vroeg een idee had over hoe dat dan allemaal moest. Een avondje rustig lezen in 1979 en 34 jaar later, in 2013…

Er is kleur bij gekomen, en de boekenkast staat nu achter me en is wat groter (op de oude foto rechts buiten beeld). Maar uhm… Pijp rechter hand, boek linker hand. Wat te drinken binnen handbereik (toen en nu op dezelfde tafel en op het zelfde tafelkleedje). Kamerjas (dat was ik echt helemaal vergeten, ik dacht dat ik die pas sedert een jaar of 15 zoveel droeg), een lamp rechts achter me, voeten hoog. Echt verrassend is op de oude foto de schrijfblok binnen handbereik; op de nieuwe foto niet te zien, maar ik lees nog steeds boeken met een schrijfblok bij de hand om dingen te noteren voor later uitzoeken. Blijkbaar in '79 ook al.

Als je die foto ziet zou je denken dat er nooit iets anders is geweest. En toch zitten er ook foto’s tussen die laten zien dat ik wel degelijk met totaal andere inrichtingen geëxperimenteerd heb. Mijn kamer –dezelfde als op de kleurenfoto- in 1990:

Oef. De eerste foto, de muur met de beelden op sokkels, is de muur waar nu mijn boekenkast staat. Jan 'daar zijn we weer' de Bouvrie is ook hier niet ongemerkt voorbij gegaan. Ik weet nog de opluchting toen ik in 2000 de kamer weer groen schilderde…

Hoelang ik met dit project bezig blijf weet ik niet, het is nogal een klus. Ik moet nu beginnen aan de reisfoto's, en dat zijn er veel meer. Als ik niet uitkijk ben ik hier maanden mee zoet. Het is wel relevant voor mijn kunstgedoe, ook al ben ik de 'artistieke' foto's momenteel niet aan't scannen. Maar ik zie op deze manier toch veel oude ideeën terug en zie ook paralellen met mijn huidige werk (ook weer meer dan gedacht). Vanuit de gedachte 'mijn hele leven is een kunstwerk' is dit toch echt werk, al vrees ik dat dit nooit een museum of expositie gaat halen. We zien wel hoe het verder gaat.