Jan Kusters

Ha, eindelijk weer eens een nette werkweek. Ik ben begonnen met een lino. Ik wil dingen proberen op het gebied van tekenen (minder snel met een volgende stap beginnen, meer tijd nemen), op het gebied van snijden (Japanse manier van eerst met een recht mes de contouren uitsnijden, en dan de rest wegsteken) en drukken (was wringer of Japanse manier van drukken).

Dit was dus waar we de vorige week gebleven waren;

Een oude proefdruk van een lino waar ik de plaat van kwijt ben. En het leek me geen slecht idee om met dat ontwerp aan de slag te gaan omdat ik wat dingen op lino gebied wil uitproberen.

Omdat ik alle tijd heb, en omdat ik het toch elke keer wat beter dan de vorige keer wil proberen te doen, heb ik de lino niet rechtstreeks overgenomen. Ik ben opnieuw aan’t tekenen geslagen, wel meteen op linoleum, maar toch even kijken of ik het ontwerp nog wat kon verbeteren. En jawel, meer tijd nemen betekende dat er heel wat te verbeteren was.

Redelijk gelijk aan het uitgangspunt, alleen wat gefrutsel met huisjes rechts dat me uiteindelijk geen goed idee leek. En de rotswand rechts wil ik licht houden, alsof hij door een lage zon verlicht wordt. Maar die zou op de afdruk links komen (spiegelbeeld). Voor de kijkrichting zou het beter uitkomen als die lichte rotswand rechts in de afdruk komt, en als de tegenoverliggende donkere schaduw rotswand links ligt. Hele tekening uitgummen en omkeren? Ik heb de tijd; maak gewoon een 2^e tekening op een 2^e stuk linoleum. Dan kan ik beide ideeën echt vergelijken.

Al tekenende veranderde er meer. Weg met de huisjes, rotsen op de voorgrond als ik zo nodig kleinere details wil hebben. Die rotsen moesten even groeien. In de loop van een paar dagen heb ik die een paar keer getekend, telkens wat groter dan de vorige keer. En de achterste bergenrij mocht misschien wat lager, wat verder weg. En nog wat lager. En de lucht moest dan ook de andere kant op komen…

Daarna ben ik beide tekeningen in inkt gaan zetten. Stukje zeep op tafel, penseel in Oost-Indische inkt, penseel met inkt even over de zeep halen, en dan op het linoleum tekenen. Hieronder is de (gedeeltelijk) geïnkte versie van de eerste tekening (water en rotswand links niet af):

En dit is de geïnkte versie van tekening 2:

En toen het wezenlijke van meer tijd nemen. De beide lino’s hebben de dagen daarna in de boekenkast gestaan, zodat ik er de hele tijd tegenaan kon kijken.

Dat leverde ook weer nieuwe inzichten op. De rij donkere bergen in de verte sluit die verte af, het fjord wordt meer een vijver, niet in het oneindige uitlopend. Ik had die rij bergen tijdens het tekenen al lager en lager gemaakt, wat nu als ik die rij eens helemaal wegliet? Dit is de huidige versie geworden::

Voorlopig hou ik het hierop. Over lucht en water twijfel ik nog steeds, maar voor een deel denk ik dat ik sommige dingen ook beter kan bewaren voor als ik ben aan’t snijden. Dan verandert het karakter van de tekening sowieso, en ik begin ook meestal met wat te weinig wegsnijden, zodat ik later eventueel wel nog verder kan gaan (terugplakken na wegsnijden is wat problematisch)

De uiteindelijke lino afdruk wordt dus in spiegelbeeld, maar voor die tijd ben ik wel weer een weekje verder. Of twee. Tijd voor snijden en ook op dat gebied wat dingen proberen.