Jan Kusters

De vorige week was ik hier gebleven:

Een betekende plaat linoleum, klaar om te snijden.

Ik had wat experimenten in gedachten bij dat snijden. Bij de Japanse houtsnede wordt eerst met een recht mes de omtrek van elk vlak gesneden, om daarna de ruimte ertussen met een guts vrij te maken. Even op een rijtje:

Bovenaan zo’n recht mes voor contouren uitsnijden. Daaronder een smalle U-vormige guts, een smalle V-vormige guts en een brede U-vormige guts. Ik heb eigenlijk nooit met die rechte messen gewerkt, ik heb contouren altijd met de smalle U- of V-vormige guts gedaan.

Dat rechte mes wordt als een soort van dolk rechtstandig vastgehouden, alsof je de plaat wilt vermoorden.

De bedoeling van die manier van snijden is dat je het mes wat vrijer kunt draaien. Ik heb dat dit keer geprobeerd, maar voor mij was het geen succes. Het rechte mes wilde nauwelijks door het linoleum glijden, het liep stroef en vaak vast, en er was geen sprake van ‘vrijer’ snijden. Het mes op een meer normale manier vasthouden leverde weinig winst op:

En zelfs –in de hoop dat het goedkope wisselmesje gewoon niet scherp genoeg was- een afbreekmesje leverde eigenlijk geen winst op.

Het werkt voor mij alleen in hele kleine rechte hoekjes die ik moet snijden, en daarvoor gebruikte ik het altijd al. Misschien doe ik het niet goed, of misschien is het taaie linoleum toch anders snijden dan het hout dat voor Japanse houtsneden gebruikt wordt…

Terug naar de smalle V-vormige guts dus.

En zo ben ik deze week verder gegaan. Op zich was deze lino niet zo heel veel werk, als ik even serieus door zou rammen moest ik dit wel op een halve dag gesneden hebben, maar net als bij het ontwerpen heb ik me de tijd genomen. Wat ik wegsnij is weg, dus her en der heb ik wel een dagje tegen het ding aan zitten kijken, twijfelend of ik de tekening precies zou volgen, of toch sommige stukjes iets anders zou doen. Ik heb aan de rechterkant toch al iets meer weggesneden in de lucht dan in het oorspronkelijke ontwerp, en ook in de voorgrond van het water heb ik iets ‘speelser’ gesneden dan  in het ontwerp was getekend. Overigens moet ik ook nog eens ooit echt een hele lino spenderen aan water voor een lino ontwerpen en snijden. Maar dat komt een andere keer… Nu eerst eens verder met deze. Vanmiddag heb ik het laatste water gedaan, al zie ik een paar plekken waar ik vermoedelijk na de eerste proefdrukken nog wel wat aan wil doen.  Maar hier zijn we nu:

De komende week (weken) ga ik verschillende manieren van drukken proberen. Ik begin met de roller en handdruk die ik altijd gebruikt heb, maar ook een Japanse manier en de was-wringer staan op het programma.

In zekere zin is dit een gemakkelijke lino voor wat drukken betreft. Geen grote zwarte vlakken die moeilijk egaal diep zwart te drukken zijn. Geen grote witte vlakken waar al snel wat vervuiling van de weggesneden plaat een probleem maakt. De berg rechts is wel zwart, maar niet heel groot en eventuele onregelmatigheden storen daar wat minder, die verlevendigen hooguit het vlak een beetje. En de witte berg links is hopelijk zo gesneden dat eventuele ‘vervuilingen’ uit het weggesneden deel ook de berg wat aanvullen. De smalle ritmische zwarte lijnen laten zich doorgaand wel gemakkelijk goed drukken, en daar bestaat deze lino voor het grootste deel uit. En de maat heb ik ook zo gekozen dat ik gewoon met vellen A-4 papier aan de slag kan, Gemakkelijk voor drukken is hopelijk ook gemakkelijk voor verschillende manieren van drukken...

Op naar de volgende ronde.