Een luxe probleem.
Inderdaad geen nieuwe en experimentele afdrukken maken deze week. Ik wil eerst wat beter papier halen en zo. Bovendien wil ik nu nog even verder met ontwerpen, tekenen en snijden van lino’s, nu ik er een beetje in begin te komen. En dus heb ik om te beginnen nog een paar stukken linoleum gemonteerd.
Het monteren is linoleum op hout plakken, waardoor het goed vlak en wat gemakkelijker hanteerbaar wordt. Maar als ik de lino’s voor afdrukken door de waswringer wil halen, dan mag het hele pakket niet te dik worden. Dus plak ik momenteel linoleum op dunne triplex die weer wat dun en buigzaam is voor het normale handdrukken.
Een van de lino’s die ik in gedachten heb is een meer in Noorwegen, op de overgang van vasteland naar Lofoten en Vesteralen. Het Skoddebergvatnet (Schoenenberg-meer, naar de vorm van de berg die aan het meer ligt). Ik was daar in 2001, door slecht weer en campingbaas tot een dagje rust in een vissershut veroordeelt.
De elementen die ik wil gebruiken; ruw water, bomen op een landtong met naakte rots, en de enorme berg op de achtergrond. Helaas zadelt het ding me op met een vormgevingsprobleem als ik de bomen en de berg wil doen. Als ik de bomen zwart maak, vallen ze weg tegen de zwarte berg. En ben ik wel in staat er zo subtiel licht in aan te brengen dat het toch donkere bomen blijven?
En toen weer aan de slag met Oost-Indische inkt en zeep.
En zo liep ik vast nadat ik de bomen en de landtong getekend had. Het water is wel aardig geloof ik, al is de vraag wat het wordt met uitsnijden. En de bomen en de landtong bevallen me echt. Maar goed, hoe nu verder? Wat ik nu heb vind ik wel zo aardig dat ik het niet wil verpesten…
Een oplossing was de grote berg weglaten, alleen links als tegenwicht een lagere berg dan maar?
Beter, maar toch niet helemaal wat ik in gedachten had.
Indachtig het voornemen van de vorige keer –neem de tijd, maak desnoods twee ontwerpen en kies het beste- ben ik aan een volgend ontwerp begonnen.
Met de eerste als uitgangspunt -en toch weer een beetje verbeteren- ging dat snel. En toen ininkten. Omdat ik de bomen tegen een zwarte achtergrond wil hebben besloot ik nu even de bomen wit te laten, en eerst de achtergrond in te tekenen.
En toen verder met de bomen zwart maken en tegelijk nog genoeg wit overlaten
Hmmm, niet geweldig; op de een of andere manier heeft dat tweede ontwerp meer iets van een tropisch eiland dan van een bar Noors landschap. Vermoedelijk de vorm van de bomen; door ze niet te schilderen maar ‘uit te sparen had ik meer moeite de vorm goed te krijgen, en het ininkten van de bomen heeft dat probleem nog versterkt. En de bomen zijn chaotisch en druk. Tijd om te kijken en te piekeren.
De twee lino’s hebben weer net als vorige week een paar dagen in de boekenkast gestaan. En dat werkte; ik kreeg een idee voor het eerste ontwerp; wat als ik de grote berg op de achtergrond nu eens licht hou en alleen minimaal aanduidt?
Wat minder spullen, die ik voortdurend op tafel kon laten staan zoals wattenstaafjes en een pot met water (voor zwart weghalen) en inkt, zeep en penseel (voor zwart toevoegen). Zo kon ik elke inval meteen uitvoeren, drie dagen lang.
Het eerste ontwerp kreeg dus een minimale en lichte berg erbij.
Dat werkt wel geloof ik.
En het tweede ontwerp werd ook heel langzaam en stukje bij beetje verbeterd; de berg iets lager zodat de boomtoppen er nog net bovenuit komen, en vooral de drukte van lichtpuntjes in de bomen beperken tot wat hoofdlijnen…
Ook niet slecht…
In beide gevallen is een hoop afhankelijk van hoe ik het ding uiteindelijk snij. Als ik te fijne witte lijnen probeer te snijden vallen die weg bij afdrukken, maar iets verder opensnijden kan altijd nog. En de ‘toevallige’ restvormen na het snijden vormen een vlekken en streepjespatroon in het wit. Ze zijn een belangrijk onderdeel van elke lino, maar die zijn nauwelijks te ontwerpen. En zonder die snijresten wordt een lino in feite een verzameling egale zwarte en witte vlakken, als een zeefdruk. Dan raak ik het lino karakter kwijt. Dus alleen na het snijden en proefdrukken weet ik of een van deze lino’s echt wat is geworden.
Probleem; met welke van de twee ga ik nu verder? Ze staan in de boekenkast, en ik kijk, maar in feite verschillen ze zoveel in karakter dat ik ze beiden moet gaan maken. Een luxe probleem, jawel.
En om het probleem nog wat groter te maken; die tussenfase van het 2e ontwerp, -de versie met die wit uitgespaarde bomen- vind ik eigenlijk ook wel erg aardig.
Abstracter, minder uitgewerkt dan ik normaal doe, maar als grafisch ontwerp misschien nog wel boeiender dan de twee uitgewerkte versies. Doe ik teveel, en was dit een betere fase om te stoppen?
Hoe nu verder, kleine man?