Jan Kusters

Artistieke experimenten

Deze week stond vooral in het teken van wat dingen proberen. Een techniek die ik vroeger nog wel eens gebruikte voor kerstkaarten: monotypes op de mooie glasplaatjes van Liesbeth. Leuk om te doen, al heb ik altijd wat moeite met de gevarieerde eindproducten. Ik weet nooit hoe ik keuzes in zo’n reeks moet maken, en in zekere zin voelt het aan als een enorme verspilling om een stuk of 7, 8 monotypes te maken en er dan uiteindelijk maar eentje te kiezen. Ik weet niet of ik dit nog vaker ga doen, maar vroeger had ik een mapje vol met die dingen. Na verloop van tijd en de nodige verkopen hou je dan vanzelf de dingen over die niets zijn, dat is wel helder. Maar monotypes zijn wel altijd goed om eens op andere gedachten te komen. Zie toch hoe los en wild, en met wat een durf hier dingen gebeuren…

Lees meer >> | 3197 keer bekeken

Soms schiet het op, soms niet zo

Was de vorige week onverwacht productief, deze week wilde het allemaal niet zo lukken, ondanks twee dagen echt vrij om te werken. Ik heb voornamelijk zitten nadenken, en dat levert weinig zichtbare producten op. Dat valt dan altijd zo tegen…

375, haard, naar een schets van een paar weken geleden. Wat realistischer dan ik eigenlijk wil, te anekdotisch ook, maar toch wel aardig. Ik vind de kleuren wel fraai, en de manier van verf hantering.

Verder heb ik nog een ronde lino-ontwerpen achter de rug. Ik twijfel nog steeds tussen verschillende mogelijkheden voor lino’s, en om volledig te zijn heb ik ook maar eens een setje ontwerpen gemaakt voor ‘pure’ lino’s.

Alleen zwart en wit dus. In feite trekt die krachtige eenvoud me gigantisch, maar tegelijk vind ik de eindresultaten wat simpel. Dat is een klacht die ik eigenlijk best wel vaak heb als het over lino’s gaat. Het grote twijfelen blijft. Kleurvlakken of lino-lijnen? Realistisch en veel kleuren, of simpele vlakken en lijnen? Of helemaal zwart wit? Groot of klein? In feite lenen lino’s zich uitstekend voor de grote rembrand truc; maak een geslaagd ontwerp en blijf daar eindeloos op voortborduren. Rembrand deed dat met de diverse staten van zijn etsen. Bij lino’s kun je zoiets doen via een heen en weer beweging: eerst een meer kleurendruk via een reductie blok. Beetje wegsnijden, en dan een complete oplage afdrukken met een lichte kleur, meer wegsnijden en over de eerste oplage afdrukken met een iets donkerder andere kleur, en zo verder. Zo maak je in 4 of 5 werkronden een meerkleurendruk. Ergens halverwege is ook ruimte voor een pure zwart-wit druk in oplage. Aan het eind hou je een vrijwel leeggesneden zwartplaat over. En daar kun je dan weer nieuwe platen bij gaan maken om een ander soort van kleurendruk te maken. Het voordeel: maximaal gebruik van een goed uitgewerkt idee, en twee of drie lino’s meteen af in oplage. Het nadeel? Wat moet je met 2 of 3 oplage’s van 25 stuks als je niet eens weet of iemand anders ze wil hebben? En hoe groot wil ik eigenlijk dat die lino's worden?

Lees meer >> | 1413 keer bekeken

Een jaar en een actieve week verder...

Op 3 maart 2009 begon ik dit blog. Ondertussen ben ik 53 blogs en een jaar verder. Al met al had ik maar één keer niets te melden, gevloerd door ziekte. Niet slecht voor een lui kunstenaar.

En de afgelopen week is zomaar ineens behoorlijk productief geworden. Ik geloof dat er wat muntjes beginnen te vallen over ‘naakt‘, al zal het nog wel even duren voordat alles ook op zijn plaats valt. Om te beginnen heb ik eens een paar variaties gemaakt op een doekje dat ik de vorige week van Emmy heb gemaakt.

Lees meer >> | 3341 keer bekeken

Proberen, nog iets proberen, en iets vergeten te proberen

Deze week draaide alles vooral om wat dingen die ik al lang wilde proberen, en om voortborduren op dingen die ik recent heb geprobeerd. Om te beginnen waren er de bijna witte doekjes van de afgelopen twee weken. Helemaal wit is me eigenlijk te simpel, ik wil daar toch wat kleur bij hebben. En dus ging ik hiermee verder: 

Lees meer >> | 1633 keer bekeken

losse eindjes

De laatste jaren heb ik elke carnavalsvakantie buiten hout voor lijstjes staan zagen en die de rest van de week binnen afgewerkt. Ondertussen heb ik iets van 50 lijsten thuis, en bij Achter de Beek zijn er ook nog een stuk of 50 (met schilderijen!), dus voorlopig zit ik daar ruim in. Kwam goed uit dit jaar, want om in de sneeuw naast een krijsende elektrische zaag te gaan staan glibberen leek me helemaal niks… Maar zo viel er wel ineens een week vrij in een periode dat ik altijd wat vast begin te lopen met schilderen. Na een paar maanden voornamelijk schilderen aan de hand van foto’s ben ik dat eigenlijk een beetje beu, en buiten is het ook nog niet echt mooi. Nu lag er wel sneeuw, heel mooi, maar hier was het ook grijs en mat licht; weinig aantrekkelijk om te schilderen. Ik ben de afgelopen week dan minder productief geweest dan ik wel zou willen. Het is voornamelijk een week van losse eindjes aanpakken geworden. Ik heb voornamelijk achter de computer gezeten, eindeloos achterstallig werk op het gebied van foto’s doen. Zo is de echte ultieme ‘Shades of Norway’ catalogus nog steeds niet af.

Maar er is ook nog wel gewerkt. Om te beginnen heb ik weer wat doorgewerkt aan Lost in Translation. Op een rij:

Het doekje begint behoorlijk van de originele koers af te dwalen. Maar het is wel aardig om zo’n verhaal te volgen. Het voelt ene beetje als de ervaring die schrijvers wel eens hebben als de hoofdpersonages van hun boeken de gebeurtenissen beginnen te besturen.

En het was een week van thee drinken. En dus was het ook weer eens tijd voor een thee-doekje. Een langzaam voortborduren op bijvoorbeeld nummer 248, de Raku kom.

Dit is een kyusu, een klein theepotje voor Sencha thee (geen theeceremonie-thee, dit gaat om gewone groene thee). Ik wilde losser schilderen, en dat is wel gelukt. Overigens moet ik weer een oude gewoonte gaan oppikken: tijdens het schilderen foto's maken van mijn werk. Ook dit schilderij had een erg leuke schetsfase waarin ik misschien had moeten stoppen. Die houtskoolschetsen met wit ingeblokt beginnen me steeds meer te trekken... Dit is overigens niet mijn eigen kyusu, die ziet er zo uit:

En nu eens kijken wat ik de komende weken zoal ga doen…

Lees meer >> | 1403 keer bekeken

Meer experimenteren en proberen.

Om te beginnen heb ik eens verder geknutseld met de schetsfase van een schilderij. Dit is het schilderij dat ik gemaakt heb:

Lees meer >> | 1543 keer bekeken

experimenteren en proberen

Deze week heb ik wat geëxperimenteerd. Om te beginnen heb ik nog eens een viaduct gedaan, maar nu een tikkeltje anders. Karin was een paar weken geleden wat ontdaan omdat ik, tegen de tijd dat we werk gingen bespreken, verder was dan ze gedacht had. Ze had mijn werk (het viaduct achter het ziekenhuis, nummer 358) halverwege gezien, met alleen wat grote vlakken globaal ingeblokt en ook nog delen van de schets zichtbaar, en ik geloof dat ze die fase wel mooi vond. Ik ook, maar ik had toch wat anders in gedachten en was dus stug doorgegaan. Dit keer heb ik eens geprobeerd om een schilderij te maken dat wel volledig doorwerkt is, maar toch meer de sfeer van dat ‘halfweg’ stadium had. Simpeler en minder gedetailleerd, minder contrastrijk, opener. En dit is het dan: 

Nr. 363, het Bergerweg viaduct van de andere kant (vergelijk 361). Nu had ook dit schilderij weer een halfweg-stadium, en ook dat zag er weer leuk uit, en anders dan dit eindproduct. Misschien moet ik echt eens stoppen als er nog houtskoolschets te zien is, en de grond van het doek en zo. Alleen denk ik dan wat ik met iets duurzamer materiaal moet schetsen, houtskool kan ik niet goed fixeren als er olieverf overheen gaat. Schetsen met oliepastel misschien?

Een aardige overweging: Waar ik hier boven mee bezig ben is dus alleen de vorm van het werk; hoe schilder ik iets? In de hedendaagse kunst is dit waar kunst voornamelijk over gaat. Kunst gaat over kunst, over de manier waarop en waarom. Nogal beperkt in mijn optiek. Ik zie dat wat anders, voor mij gaat kunst over wat je ziet, en de vorm is slechts één aspect van dat geheel. In feite denk ik zelf dat het bovenstaande alleen boeiend is voor mensen die zelf kunst bedrijven of die het gevoel willen hebben dat ze bij het bedrijven van kunst betrokken zijn. Voor de beschouwer is dit volgens mij geneuzel. Zeker, de vorm bepaald of je iets leuk vindt of niet, maar de afwegingen daarachter zijn eigenlijk totaal niet van belang. Als ik met Google analytics kijk hoe mensen hier over mijn site zwerven, en als ik kijk naar wat mensen kopen of waar ze me over mailen gaat het niet over de vorm. De Limburgse landschappen worden vooral bekeken door mensen uit Limburg. Mensen die Noorse schilderijen kopen, doen dat omdat ze Noorwegen kennen. Mensen beleven het meeste plezier aan een soort van bevestiging van wat ze kennen, en in vele gevallen doet de vorm er minder toe dan je zou denken. De enige uitzondering? Kleur: Ik zie dat mijn fel gekleurde schilderijen vele vaker bekeken worden dan de gedemptere schilderijen. En overwegend gele doeken meer dan overwegend blauwe doeken, en rode doeken meer dan gele doeken... Ik vermoed eigenlijk dat hier doodgewoon lievelingskleuren een rol spelen, en als mensen van rood houden dan maakt het niet uit of ik een bloempot, een haan of een danseres schilder, dat rood trekt aan. En ja, dat past dan ook beter in het interieur dat met diezelfde lievelingskleur is samengesteld. Van Glerum over kunst prijzen: Landschappen met schapen zijn duurder dan landschappen zonder schapen. En landschappen met schapen die naarj e toe lopen zijn duurder dan landschappen met schapen die van je af lopen. Ik kan me hier telkens weer tranen in de ogen om lachen.

Ander werk van deze week? Ik heb lang staan kijken naar een ander experimenteel doekje, Shakira, van een week geleden.

Hier de oude variant (links) en het bijgewerkte doek (rechts). Zoek de 10, uh, het ene verschil... Dit is nu het soort van werk dat me op een werkdag een slecht gevoel geeft. Ik ben zowat een halve dag bezig geweest met naar dit doek kijken, en heb er in 2 minuten wat aan gedaan. Voelt niet echt als een middag serieus werken… En toch heb je die kijk- en bedenktijd gewoon nodig. Wat mij betreft een frustrerend gevoel.

En dan heb ik nog een doekje naar weer een film gedaan:

Lost in Translation. Het is een vervolg op Secretary (nummer 256), Ik weet nog niet wat ik ervan moet vinden, soms denk ik dat ik het gewoon meteen weer af kan schrapen, nooit gebeurd, en andere momenten kijk ik ernaar en denk ik, ja, toch is er iets… Een lastig punt met dit soort werk? Wat is het maken van schilderijen naar beelden uit een film? Eigen werk of niet? Ooit heeft ergens een regisseur en een cameraman het beeld bepaald dat ik gebruik. Aan de andere kant maak ik een keuze, een nieuwe uitsnede, en vertaal ik mijn eigen waarneming naar een werk, op precies dezelfde manier als bij een landschap bijvoorbeeld. Net als in het geval van Secretary is de titel niet alleen de titel van de film; voor mij heeft de titel ook een heel direct verband met het werk dat ik ervan maak...

Lees meer >> | 2140 keer bekeken

Wit! Meer wit!

Ik ga hard door mijn zinkwit in deze dagen. Alweer sneeuw, en meer sneeuwschilderijen. En zelfs als het geen sneeuwlandschappen zijn hou ik het licht momenteel.

Eigenlijk zou ik naar buiten moeten, maar op de een of andere manier heb ik het te druk, al mijn dagen zijn al zover gevuld dat ik de puf niet over heb om er ook nog eens met de fiets op uit te trekken. En de motor is met dit weer ook al geen doen... Laat ik eens hopen op een witte carnaval (sorry provincie-genoten!).

Lees meer >> | 2220 keer bekeken

gevechtspauze

Ik heb zojuist een tweedelige documentaire zitten kijken, Vrije Geluiden van de VPRO, over Glenn Gould. Ik weet weinig van muziek, ben ook geen goed luisteraar. Af en toe kom ik iets tegen dat me bevalt, en dat koop ik, of kopieer ik als ik twijfel. Glenn Gould kwam ik een paar jaar geleden tegen, een pianist die soms hoorbaar bromt en neuriet tijdens het spelen, en die sneller en langzamer, harder en zachter door een stuk stuitert dan de bedoeling lijkt. Ik heb een cd met wat Bach dingen van hem. Ik kan niet heel goed uitleggen wat zijn uitvoeringen zo aantrekkelijk maakt, maar ergens hoor ik een soort van lol in het spelen die de partituur overstijgt. En nu zie ik hem in die documentaire. En ik herken wat hij zegt. In eerste instantie vond hij concerten wel leuk, ze gaven een gevoel van macht, leuk als je jong bent. Maar die lol is een dun fineertje dat snel slijt. Herhalen wat je al weet, geen spanning van proberen en experimenteren. Uiteindelijk probeer je er alleen nog met zo weinig mogelijk inspanning zo snel mogelijk doorheen te komen. Na zijn 32^ste deed hij geen optredens meer. Hij werkte daarna in studio’s, experimenterend, fantaserend, spelend als een kind. Hij hanteert een partituur zoals ik de werkelijkheid gebruik voor mijn werk: een aanleiding, een wirwar waardoor je je een weg baant, zoekend naar het eigene.

Lees meer >> | 1405 keer bekeken

Gevecht met ongrijpbare gedachten

Een moeizame week. Ik wil iets met die sneeuwbomen, ik heb een bepaald idee in mijn hoofd, maar de uitvoeringen hebben nog niet de vorm die ik zou willen. Het is altijd moeilijk om allerlei vage gedachten op de een of andere manier zo helder te formuleren dat het tot concreet werk leidt. Voor deze week had ik het moeilijkste beeld genomen dat ik in gedachten had...

Lees meer >> | 2640 keer bekeken